تاریخچه تکامل شیرآلات

تاریخچه شیرآب

تاریخچه شیرآب به دوران باستان بازمی گردد.

در اوایل ۱۷۰۰ قبل از میلاد استفاده از لوله های تراکوتا به عنوان شیر آب برای تامین آب در پادشاهی روم باستان رایج بوده است. در این سیستم لوله کشی قدیمی ، شیر آب از طلا، مرمر و نقره ساخته می شد و در حدود ۱۰۰۰ سال قبل از میلاد از حدود ۴۷۶ پس از میلاد، امپراتوری روم شروع به استفاده از لوله های سربی کرد. رومی ها برای انتقال آب به  حمام های عمومی، حمام های خصوصی و آب انبار ها و فواره ها از لوله کشی و شیرآلات استفاده می کردند. شیر آب اولین بار در کاخ Minoan Knossos در کرت استفاده گردید.

در ابتدا شیرآلات با دو دسته برای آب سرد و گرم شروع به کار کردند. اگر حمام می‌کردید، شیر آب گرم و شیر آب سرد را باز می‌کردید. در سال ۱۹۳۷، فردی به نام Al Moen دستان خود را با آب داغ سوزاند و تصمیم گرفت یک شیر آب تک دسته طراحی کند. اولین طرح او رد شد و بین سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵ سرانجام موفق شد یک شیر آب تک دسته طراحی کند. در نهایت، مردم می توانستند  دمای یک جریان آب را تا زمانی که دمای مورد نظر خود را پیدا کنند، تنظیم کنند.

آلبرت براون ، کارتریج Quaturn را در سال ۱۹۱۳ اختراع کرد. وبه موجب آن  به جای چرخش های بسیارزیاد دسته شیرآلات، فقط یک چهارم دور نیاز بود. مدتی بعد شیرهای تکی توسط Al Moen ساخته شد و او از سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵ روی آن تحقیق و بررسی نمود.

افراد بسیاری به بهبود طراحی شیر آب ادامه دادند. در سال ۱۹۴۵، لندیس پری طرحی در رابطه با شیر توپی برای شیرآلات ارائه کرد. شیر تک دسته دلتا اولین شیری بود که از شیر توپی استفاده کرد. Wolvering Brass نیز با طراحی دیسک های سرامیکی برای کنترل آب به کارایی شیرآلات افزوده است. مزیت اینگونه دیسک ها این بود که  بیشتر از لاستیک دوام می آوردند و کنترل بهتری داشتند .

به تدریج با گذشت زمان و افزایش دانش و توانمندی ها و امکانات بهبودهای بیشتری در تولید شیرآلات صورت گرفت. برخی از این پیشرفت‌ها شامل فیلترهایی برای کاهش آلاینده‌ها، استفاده از قطعات کاهش مصرف (پرلاتور) ، شیرهای شلنگ دار، شیرهای الکترونیکی و چشمی ، شیرهای پدالی و شیرهای طراحی شده برای افراد معلول، می باشد.

شیرهای الکترونیکی که از حسگرهایی برای تشخیص حرکت و روشن یا خاموش کردن شیرآلات استفاده می‌کنند در اوایل دهه ۱۹۸۰ معرفی شدند و اولین بار در سال ۲۰۰۱ توسط شرکت The Delta Faucet معرفی شدند.

تاریخچه شیرآلات در ایران

مهمترین شواهد مربوط به استفاده از شیرآلات در ایران ، بنای باشکوه تخت جمشید و شبکه های آب شرب، فاضلاب، و آب نماهای آن می باشد که در ساخت آنها علاوه بر بهره گیری از دانش و تجربه یونانیان و رومیان، مصریان باستان، نوآوری هایی نیز صورت پذیرفته است که یقینا توسط سازندگان آریایی این بنا می باشد.
در سده های قبل از ساخت تخت جمشید(قرن های هفتم و هشتم) ، ریخته گران لرستانی نوعی قطعات مفرغی را تولید میکردند که با توجه به نحوه ساخت و ظرافت و جزئیات مشاهده شده در این قطعات، باستان شناسان به این نتیجه رسیده اند که ساخت ظروفی با چنین دقت تنها از طریق ریخته گری و قالب گیری مومی امکان‌پذیر بوده و بهره مندی از دانش فنی آن دوره ، برای ساخت انواع شیر آب میتوانسته پاسخگو باشد.
همچنین وجود آب انبارهای بسیار قدیمی در نقاط متعددی از ایران از جمله در سال ۱۲۲۵ شمسی، آب انبار سید اسماعیل با ۳ شیر آب بزرگ، در محدوده بازار فعلی تهران ،  خانه کلاهدوزها در سال ۱۲۶۶ شمسی دریزد، که آب مصرفی آن را ۲ شیر آب تأمین می کردند. (این خانه هم اکنون به موزه آب یزد تبدیل شده است) نمونه بارز استفاده از شیرآلات می باشند.
اولین حمام دوشی در تهران که از حمام های طرابوزان ترکیه الگوبرداری و در سال ۱۲۹۸مورد بهره‌برداری قرار گرفت. اگرچه در ابتدا این نوع حمام ها با مقاومت حمام دارها و مردم روبرو گردید، اما کم‌کم جای حمام های سنتی و خزینه ها را گرفت و نقش مهمی در بهداشت اینگونه اماکن ایفا نمود.

با وجود اینکه انواع شیر از روسیه و کشورهای اروپایی به ایران وارد می شده است اما با توجه به ناچیز بودن میزان واردات و پایین بودن امکان توان خرید مردم ،در نتیجه اکثر خانه ها و مکان های عمومی از شیرآلات تولید داخل استفاده می کردند و تمامی این موارد به ساخت انواع شیرآب قبل از سال ۱۳۴۰ شمسی اشاره دارد.